Taken en verantwoordelijkheden van een Security Officer

Beveiliging van informatie en systemen wordt steeds belangrijker voor organisaties, ongeacht hun grootte of sector. Dit komt vooral door de snelle digitale transformatie en toenemende online dreigingen. Steeds vaker kiezen organisaties ervoor om een Security Officer aan te stellen: iemand die zich inzet om de informatie van jouw organisatie veilig te houden. Maar is dit verplicht? En welke voordelen biedt deze rol voor de organisatie?

Dit blog beschrijft de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van een Security Officer en het onderscheid in bekende rollen zoals Chief Information Security Officer (CISO) en Information Security Officer (ISO). Ook kijken we naar een passende invulling van deze functies, afhankelijk van de behoeften van een organisatie.

Is een Security Officer verplicht?

Kort samengevat: nee, een Security Officer is niet altijd wettelijk verplicht. Toch maken steeds meer organisaties de keuze om deze functie aan te stellen, vooral als informatiebeveiliging een belangrijk speerpunt is. In normen zoals ISO 27001 en NEN 7510 normen staat beschreven dat er verantwoordelijkheden en taken rond informatiebeveiliging moeten worden toegewezen. Deze taken kunnen bij verschillende medewerkers belegd worden, maar veel organisaties kiezen ervoor om een Security Officer te benoemen om verantwoordelijkheid, kennis en overzicht te waarborgen.

Wat doet een Security Officer precies?

Afhankelijk van grootte, structuur en de sector waarin een organisatie actief is, kan het takenpakket van een Security Officer verschillen. Vaak is de Security Officer verantwoordelijk voor de organisatorische kant van informatiebeveiliging. Denk aan het uitrollen van beleid en afspraken, het organiseren van interne controles en bewustwordingssessies. Afhankelijk van de kennis en competenties en de rol van de Security Officer binnen de organisatie, kan het takenpakket ook meer technische taken bevatten. Bijvoorbeeld het regelen van back-ups, wachtwoorden en firewalls. Ook bij de inrichting van systemen, applicaties en infrastructuur wordt de Security Officer dan intensief betrokken. Vaak komt het ook voor dat het technische deel van de taken wordt uitgevoerd door een Systeembeheerder. In dat geval houdt de Security Officer vooral toezicht en geeft hij/zij advies.

Het takenpakket van een Security Officer kan er o.a. als volgt uitzien:

• Beleid uitwerken rondom informatiebeveiliging;
• Risico’s bepalen rondom informatie en middelen;
• Toezien op verdeling van de taken met betrekking tot informatiebeveiliging;
• Borgen van de bedrijfscontinuïteit;
• Ondersteunen bij security gerelateerde vragen, bijvoorbeeld rondom incidenten, faciliteiten en HR, nieuwe projecten of producten;
• Alle processen, proceseigenaren en middelen in kaart brengen;
• Maatregelen (zowel technisch als organisatorisch) treffen om de risico’s te minimaliseren;
• Overzicht bewaken rondom alle activiteiten;
• Plan en uitvoering om bewustwording van medewerkers op dit vlak te vergroten;
• Interne checks uitvoeren en helpen bij opvolging.

Een Security Officer is dus niet alleen een toegevoegde waarde om risico’s en incidenten te beperken, maar helpt ook om compliant te blijven met de wet- en regelgeving, zeker in sectoren met strenge eisen zoals de zorg, financiën en overheid.

Het verschil tussen een CISO en ISO

Binnen grotere organisaties zien we vaak een onderscheid tussen de Chief Information Security Officer (CISO) en de Information Security Officer (CISO). Beide werken nauw samen en er is enige overlap in deze rollen, maar er zijn ook duidelijke verschillen in hun verantwoordelijkheden en focus:

• CISO (Chief Information Security Officer): De CISO heeft een strategische rol en is doorgaans lid van het hoger management, of rapporteert hieraan. Deze functie is vooral gericht op het vaststellen van het algehele beveiligingsbeleid die aansluit op de bedrijfsstrategie. Een CISO houdt zich dus bezig met het grote plaatje, zoals risicomanagement, naleving van wet- en regelgeving, en het afstemmen van beveiligingsprioriteiten op bedrijfsdoelen. Soms stuurt een CISO een team van beveiligingsexperts aan, waaronder ISO’s.
• ISO (Information Security Officer): De ISO richt zich meer op de praktische en operationele aspecten van beveiliging binnen de organisatie. Deze functie werkt samen met verschillende afdelingen en werkt aan de implementatie van het beveiligingsbeleid. De ISO rapporteert meestal aan de CISO, of direct aan het management in kleinere organisaties zonder CISO. We kunnen de ISO dus zien als de schakel tussen het beleid en de praktijk. De ISO heeft een belangrijke rol in het uitvoeren van beveiligingsmaatregelen zoals interne controles en het geven van trainingen aan medewerkers.

Wat heeft mijn organisatie nodig?

De behoefte aan beveiligingsrollen zoals de ISO of CISO kan sterk verschillen per organisatie. Elke organisatie heeft immers haar eigen processen, structuur, risicoprofiel en beveiligingseisen.

In kleinere organisaties zien we dat de rol van Security Officer bijvoorbeeld wordt gecombineerd met een andere functie, zoals IT beheerder of Compliance Officer. Grotere organisaties of organisaties met hogere eisen aan informatiebeveiliging hebben doorgaans meer behoefte aan een gespecialiseerde CISO, ISO of combinatie van beide.

Naast het intern invullen van deze rollen, kan een organisatie er ook voor kiezen om deze rollen (gedeeltelijk) in te huren. Dit kan een praktische oplossing zijn, bijvoorbeeld voor kleinere organisaties die geen behoefte hebben aan een fulltime beveiligingsexpert. Door een CISO of ISO bijvoorbeeld één a twee dagen per week in te huren, kan de organisatie toch profiteren van beveiligingsexpertise en ervaring, zonder een fulltime aanstelling. Een externe invulling kan ook flexibel worden ingezet, bijvoorbeeld voor specifieke projecten, audits, of als ondersteuning bij nieuwe regelgeving zoals de aankomende cyberbeveiligingswet.

Hoewel een Security Officer dus niet verplicht is, biedt het voordelen voor vrijwel elke organisatie. Met iemand die zich focust op de beveiliging blijven risico’s beter beheersbaar, kennis up-to-date en blijft informatiebeveiliging structureel onder de aandacht. Dit voorkomt datalekken, financiële schade, reputatieverlies en zorgt ervoor dat de organisatie beter voorbereid is op nieuwe dreigingen. Zo ben én blijft jouw organisatie in controle op het gebied van Data Security!