Alles over het Information Security Management System
Informatiebeveiliging aantoonbaar borgen? Start met een ISMS
Digitale dreigingen worden steeds geavanceerder en de impact van datalekken steeds groter. Daarom is het aantoonbaar borgen van informatiebeveiliging geen luxe meer, maar een noodzaak. De vraag is alleen: hoe doe je dat op een gestructureerde en verantwoorde manier? Het antwoord: met een Information Security Management System, oftewel een ISMS.
In dit blog vertelt Information Security Consultant Hanan wat een ISMS is, welke voordelen eht biedt en hoe je er zelf mee aan de slag kunt gaan.
Wat is een ISMS?
Een ISMS is een raamwerk van beleid, processen en procedures waarmee je informatiebeveiliging systematisch vastlegt en beheert. Het doel: risico’s identificeren, beheersmaatregelen treffen en continu verbeteren.
Een belangrijk onderdeel is ook het beleggen van eigenaarschap en het vergroten van bewustwording in de hele organisatie. Zo wordt informatiebeveiliging niet iets van alleen de CISO of IT-afdeling, maar van iedereen. Anders gezegd: een ISMS helpt je grip te krijgen op informatiebeveiliging en deze structureel in te bedden in de dagelijkse praktijk van je organisatie.
Wat zijn de voordelen van een ISMS?
Een goed ingericht ISMS levert je organisatie veel op:
- Aantoonbaarheid: je laat zien dat je informatiebeveiliging serieus neemt en structureel beheert.
- Risicobeheersing: je identificeert risico’s en pakt ze systematisch aan, waardoor je incidenten voorkomt in plaats van achteraf oplost.
- Continuïteit: door monitoring en evaluatie blijf je digitaal weerbaar, ook als de omstandigheden veranderen. Kennis en processen zijn bovendien geborgd, waardoor je niet afhankelijk bent van één persoon.
- Vertrouwen: klanten, partners en toezichthouders zien dat je professioneel en verantwoord met data omgaat.
- Efficiëntie: je voorkomt ad-hoc maatregelen en een versnipperde aanpak door te werken vanuit een centrale structuur.
Welke normen gebruik je als leidraad?
De internationale standaard ISO/IEC 27001 vormt de basis voor de meeste ISMS-implementaties. Dit is dé internationale norm voor informatiebeveiliging en beschrijft hoe je een ISMS opzet, implementeert, onderhoudt en verbetert. Denk aan het vaststellen van de context van de organisatie, het identificeren van risico’s, het implementeren van beheersmaatregelen, het creëren van managementbetrokkenheid en continue verbetering van het systeem.
Daarnaast bestaan sectorspecifieke normen die extra richting geven aan informatiebeveiliging. Ze sluiten aan op generieke informatiebeveiligingseisen, maar bevatten aanvullende maatregelen die inspelen op de unieke risico’s binnen een sector. Zo stelt de zorgsector bijvoorbeeld strengere eisen aan de bescherming van patiëntgegevens vanwege de aard en gevoeligheid van de informatie.
Hoe begin je met het opzetten van een ISMS?
Het goede nieuws: je hoeft niet direct te investeren in dure tools of complexe certificeringstrajecten. Het ISMS hoeft niet gelijk allesomvattend te zijn. Begin klein, pas aan op de behoeften van jouw organisatie en laat het systeem groeien door continue verbetering.
Hoewel certificering (zoals ISO 27001) niet per se nodig is, kun je de bijbehorende normen wél als leidraad gebruiken. Ze bieden een solide basis en helpen je gestructureerd te werken aan informatiebeveiliging. De norm stelt immers eisen aan het opzetten, implementeren, onderhouden en verbeteren van een ISMS. Certificering kan later een logisch vervolg zijn, maar is geen vereiste om verantwoord te starten.
8 praktische stappen om te starten met het opzetten van een ISMS.
Breng in kaart welke informatie je moet beschermen en welke maatregelen voor informatiebeveiliging jullie al hebben getroffen. Vaak ligt de basis er al en gaat het vooral om aanscherpen en formeel vastleggen.
Bepaal welke informatiestromen cruciaal zijn voor je bedrijfsvoering (de kroonjuwelen) en waar de grootste bedreigingen/kwetsbaarheden liggen. Dit vormt de basis voor passende beheersmaatregelen.
Formuleer duidelijke uitgangspunten voor informatiebeveiliging. Leg vast hoe je als organisatie met informatie om moet gaan en welke gedragsregels gelden.
Maak duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is, van management en CISO tot proceseigenaren, IT-verantwoordelijken en andere medewerkers. Informatiebeveiliging raakt de hele organisatie, maar niet iedereen draagt evenveel verantwoordelijkheid.
Denk aan processen voor toegangsbeheer, incidentrespons en back-upbeleid. Het documenteren van deze processen zorgt voor eenduidigheid en overdraagbaarheid.
Gebruik als referentie de Annex A van ISO 27001. Zorg dat de maatregelen aansluiten op de risicoanalyse, zodat je ISMS niet alleen netjes gedocumenteerd is, maar ook effectief in de praktijk.
Informatiebeveiliging draait niet alleen om technische maatregelen, maar vraag ook om bewustwording en gedragsverandering binnen de organisatie. Organiseer bijvoorbeeld een interactieve workshop waarin je collega’s vraagt wat ze al weten, welke ideeën ze hebben en waar hun zorgen liggen. Door hen actief te betrekken vergroot je de bewustwording en creëer je draagvlak. Dit helpt om informatiebeveiliging te verankeren in de organisatiecultuur.
Voer regelmatig evaluaties en audits uit en gebruik de resultaten om je ISMS continu te verbeteren.
Een ISMS is dus geen eenmalig project, maar een levend systeem dat meegroeit met je organisatie en de digitale dreigingen van morgen.
Bij Cuccibu hebben we veel ervaring met het opzetten én verbeteren van het ISMS bij organisaties in uiteenlopende sectoren. Daardoor weten we wat in de praktijk werkt en welke valkuilen je beter kunt vermijden. Wil je een keer sparren of heb je ondersteuning nodig? Neem gerust contact met ons op.
Tot slot: waarom nu beginnen?
Zoals het Nationaal Cyber Security Centrum stelt: digitaal weerbaar worden én blijven vergt doorlopende aandacht. Een ISMS is dé manier om informatiebeveiliging aantoonbaar, structureel en toekomstbestendig te organiseren. Zo ben én blijf je in control!
Reduce Risk, Create Value!