Proctoring: Digitaal surveilleren

Universiteiten en hogescholen zijn de afgelopen tijd druk bezig geweest om zich aan te passen aan “het nieuwe normaal”. Hierbij wordt gekeken of het toetsen op afstand een stapje verder kan gaan dan een essay of openboektentamen: proctoring.

Proctoring

Proctoring is het chique woord voor digitaal surveilleren tijdens tentamens. Hierbij worden de studenten gevraagd om online een tentamen te maken waarbij een webcam en een microfoon worden gebruikt. De proctoringapplicatie zou fraude kunnen opsporen door middel van het volgen van hoofdbeweging, mond/oogbeweging, muisbeweging, applicaties die openstaan in je browser en toetsaanslagen. In Nederland is er al een aantal universiteiten en hogescholen bezig met online proctoring (al dan niet met behulp van pilots).[1]

Bezwaren

Al snel klonken negatieve geluiden vanuit studenten over het gebruik van proctoring. Zo is er in april een petitie meer dan 4.500 keer getekend door studenten van Tilburg University tegen het gebruik van proctoring.[2]Hiernaast heeft de Centrale Studentenraad (SCR) van de Universiteit van Amsterdam een kort geding aangespannen tegen het College van Bestuur van de universiteit omtrent het inzetten van proctoring.[3]Studenten maken zich zorgen om hun privacy en voelen zich niet op hun gemak als ze het idee hebben constant bekeken te worden. Toch voelen ze zich verplicht om hieraan mee te werken, gezien de mogelijke studievertraging in het geval ze hier van afzien.

Minder ingrijpend alternatief

Juist die verplichting mag er niet zijn. Universiteiten en hogescholen dienen zich er bewust van te zijn dat ze een minder ingrijpend alternatief moeten bieden, zonder dat daar negatieve gevolgen aan worden verbonden. Studenten die zich liever niet online willen laten surveilleren, moeten de keuze hebben om hun tentamens op een andere wijze te maken, zonder daarbij studievertraging op te lopen. Gelukkig is er ook een aantal hogescholen die heeft aangegeven geen gebruik te gaan maken van proctoring. Zo hebben Avans Hogeschool en Hogeschool Leiden openlijk afstand genomen van online proctoring.[4]

Kamervragen

SP-lid Futselaar heeft Kamervragen gesteld aan minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) over surveillance-software.[5]De minister lijkt te hinten dat het inzetten van proctoring prima kan. “De AVG staat niet in de weg van het gebruik van surveillance-software, mits de toepassing daarvan in lijn is met alle wettelijke vereisten”, aldus de minister. Het lijkt erop dat de focus enkel ligt op het opzoeken van de grenzen van de wet. Het belang van de student lijkt hierdoor op de tweede plaats te komen. D66-Kamerlid Paternotte vindt dat universiteiten zich niet verantwoordelijk opstellen in de richting van hun studenten. De omgang met proctoring is daar een voorbeeld van. Het D66-Kamerlid wil dit onderwerp binnenkort ook bespreken in een debat.[6]

Autoriteit Persoonsgegevens

Zoals we van de toezichthouder niet anders gewend zijn, houdt ook zij de ontwikkelingen in de gaten. De AP gaat na bij scholen of zij de privacy op orde hebben in verband met proctoring. Universiteiten/hogescholen kunnen binnenkort dus een (online) bezoekje verwachten van de AP.

Belangenafweging

Zoals vaker gebeurt bij (technologische) innovatie, rijzen vragen op over noodzaak, privacy en ethiek. Toch zijn veel mensen pro-innovation biased: we denken dat nieuwe, geavanceerder technologie altijd goed is.[7] Het lijkt erop dat dit ook gebeurt met proctoring vanuit universiteiten en hogescholen. Maar laten we niet vergeten dat proctoring niet de enige oplossing is. Daarom is het belangrijk dat er een belangenafweging wordt gemaakt, waarbij wordt gekeken of er een minder ingrijpend alternatief is voor proctoring.

“In deze tijd moet iedereen soms dingen accepteren die we minder prettig vinden.”

Van Engelshoven vindt dat studenten het gebruik van proctoring eigenlijk niet mogen weigeren, als het allemaal volgens de regels gebeurt. “In deze tijd moet iedereen soms dingen accepteren die we minder prettig vinden.” Maar ook in deze tijd moeten we waken voor onze grondrechten en de principes van privacy.

Moeten we de minister uitleggen dat het hier niet alleen gaat om het krijgen van een “onprettig” gevoel bij online surveillance, maar er nog zaken als grondrechten, noodzaak en ethiek bij komen kijken?

 

Hulp nodig?

Nog meer tips en advies nodig? Heeft u vragen over dit onderwerp of wilt u sparren? Neem dan contact op met onze creatieve en betrouwbare professionals via info@cuccibu.nl of +31 (0) 85 303 2984.