Neem contact op

Veranderingen voor overheidsinstanties: BIO 2.0 komt eraan

18-09-2024

Wat staat overheidsinstanties te wachten?

Door de toename van digitale dreigingen en de afhankelijkheid van informatietechnologie, staan overheidsinstanties voor de uitdaging om hun cyberweerbaarheid te versterken. Een voorbeeld is het datalek bij Webex, een videobelplatform van Cisco, waarbij vertrouwelijke overheidsvergaderingen zijn gelekt. Een ander incident vond plaats in juli van dit jaar, toen het Amerikaanse cybersecuritybedrijf CrowdStrike per ongeluk een foutieve update uitrolde, wat resulteerde in systeemcrashes op Windows-computers. Deze incidenten benadrukken hoe kwetsbaar (overheids)instanties kunnen zijn en waarom verbeterde maatregelen noodzakelijk zijn.

Het versterken van informatiebeveiliging en de cyberweerbaarheid wordt steeds urgenter naarmate nieuwe regelgeving, zoals de NIS2-richtlijn en de aankomende BIO 2.0, van kracht worden. Deze ontwikkelingen onderstrepen het belang van informatiebeveiliging en cyberveiligheid binnen de publieke sector. In dit blog gaat Information Security Consultant Tom dieper in op de BIO 2.0.

De BIO 2.0

De BIO 2.0 (Baseline Informatiebeveiliging Overheid) is een vernieuwde versie van de BIO 1.4, die als richtlijn dient voor informatiebeveiliging binnen de overheid. Deze update is grotendeels geïnspireerd door de vernieuwingen in de ISO 27000-serie, zoals de 2022-versie van ISO/IEC 27001 en ISO/IEC 27002, die wereldwijd erkend worden als toonaangevende standaarden voor informatiebeveiliging.

De BIO 2.0 is in wezen een kopie van de ISO/IEC 27002, een richtlijn die gedetailleerde beheersmaatregelen voor informatiebeveiliging beschrijft, aangevuld met extra maatregelen specifiek voor de Nederlandse overheid. Een van de meest significante wijzigingen in de BIO 2.0 is de verplichting voor Nederlandse overheidsorganisaties om een Information Security Management Systeem (ISMS) op te zetten. Dit ISMS biedt een gestructureerd kader voor het systematisch beheren van informatiebeveiligingsrisico’s, wat bijdraagt aan een continu verbeterende en meer risico gebaseerde benadering van beveiliging.

De BIO 2.0 legt meer nadruk op de internationale ISO-normen om de informatiebeveiligingspraktijken binnen de overheid te harmoniseren en te versterken. Dit is een reactie op het feit dat de overheid zich in het verleden te veel heeft gericht op het simpelweg implementeren van maatregelen, zonder voldoende aandacht te besteden aan het onderliggende risicomanagement. In de vernieuwde versie wordt dit aangepakt door een beter gestructureerd, op risico’s gebaseerd beveiligingsraamwerk te bieden.

De rol van ISO/IEC 27001
BIO 2.0 richt zich op risicobeheersing en zal waarschijnlijk gaan verwijzen naar ISO/IEC 27001, maar neemt deze norm, tot nu toe, niet volledig op in haar richtlijn. BIO 2.0 vereist dat organisaties een Information Security Management System (ISMS) implementeren maar stelt vooralsnog geen specifieke eisen aan de inrichting ervan. Dit laat ruimte voor interpretatie. In de ISO/IEC 27001, een certificeerbare norm voor informatiebeveiliging, worden wél eisen gesteld aan het inrichten van het ISMS. Tegelijkertijd dient ISO/IEC 27002 als een pakket van maatregelen, bedoeld als richtlijn voor het verlagen van risico’s.

In de praktijk zien je dat de branche de implementatie van een ISMS baseert op de ISO/IEC 27001. Het is hierbij van belang dat overheidsinstanties niet te veel focus leggen op de certificering van ISO/IEC 27001, maar wel de geest van deze norm omarmen bij het opzetten van een ISMS. Dit zorgt voor een effectieve integratie van informatiebeveiliging in de dagelijkse bedrijfsvoering.

Op wie van toepassing?
De BIO 2.0 is van toepassing op alle Nederlandse overheidsorganisaties. Dit omvat een brede reeks entiteiten binnen de publieke sector, zoals:

  • Rijksoverheid: Ministeries, rijksdiensten en uitvoeringsorganisaties;
  • Provincies: Provinciale overheden en hun uitvoerende instanties;
  • Gemeenten: Alle gemeentelijke organisaties en hun aanverwante diensten;
  • Waterschappen: Organisaties verantwoordelijk voor waterbeheer;
  • Zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s): Organisaties met een wettelijke taak die onafhankelijk van de regering opereren, zoals de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM);
  • Samenwerkingsverbanden en publiekrechtelijke instellingen: Organisaties die ontstaan uit samenwerking tussen verschillende overheidsinstellingen.

Wanneer is de inwerkingtreding?
Er wordt momenteel gewerkt aan de BIO 2.0, die naar verwachting eind 2024 van kracht zal worden. In de tussentijd wordt gebruik gemaakt van de “Handreiking BIO 2.0 Op Maat“. Deze handreiking brengt de indeling van de controls, doelstellingen en overheidsmaatregelen in deel 2 van de BIO in lijn met de 2022-versie van ISO 27002. Dit document biedt alvast een voorproefje van de richting die de BIO 2.0 opgaat.

Wat betekent dit voor overheidsinstanties?

De veranderingen in de BIO 2.0 betekenen dat overheidsinstanties zich goed moeten voorbereiden op nieuwe vereisten voor een ISMS en wat daarbij komt kijken. Het is belangrijk om proactief te handelen en de nieuwe regelgeving niet af te wachten, maar nu al voor te bereiden op de implementatie.

Voor de BIO verandert in essentie niet veel. Op een aantal nieuwe maatregelen na blijven de maatregelen die organisaties moeten nemen in de praktijk hetzelfde. De grootste verandering is dat dat organisaties een ISMS moeten opzetten en integreren in hun informatiebeveiligingsprocessen. Hoewel het integreren van ISO-normen een aanzienlijke investering in tijd en middelen kan vragen, biedt het ook de kans om de algehele beveiliging te versterken en risico’s effectiever te beheren.

Voorbereidingsstappen

  1. Blijf geïnformeerd: Houd de ontwikkelingen rond BIO 2.0 nauwlettend in de gaten. Dit kan via officiële kanalen zoals overheidswebsites, sectororganisaties en gespecialiseerde nieuwsbronnen.
  2. Beoordeel en pas aan: Begin met het beoordelen van de huidige situatie door het uitvoeren van een GAP analyse. Bereid je voor op de implementatie van ISO-normen, indien dit nog niet is gedaan.
  3. ISMS: Begin met het opzetten van een Information Security Management System (ISMS) volgens de governance-structuur die past bij de ISO 27001. Een ISMS is geen softwareoplossing die aangekocht kan worden, maar een samenhangend raamwerk dat processen, verantwoordelijkheden en risicobeheer omvat. Ondersteunende tools, zoals een applicatie of zelfs iets eenvoudigs als Excel, kunnen hierbij helpen, maar zijn slechts middelen om het ISMS effectief te beheren;
  4. Documentatie updaten: Zorg dat documentatie up-to-date is, zodat deze effectief bijdragen aan het beheren en verbeteren van beveiligingsprocessen. Een goed bijgehouden documentatieproces helpt risico’s beter te beheersen en beveiligingsmaatregelen te optimaliseren. Daarnaast zorgt het ervoor dat je aantoonbaar compliant bent met de vereisten uit de BIO 2.0;
  5. Training en bewustwording: Zorg ervoor dat je team op de hoogte is van de veranderingen en dat voldoende training wordt gegeven om aan de nieuwe eisen te voldoen. Training en bewustwordingsprogramma’s moeten regelmatig worden bijgewerkt en aangepast aan de nieuwste bedreigingen en beste praktijken.

Conclusie

De BIO 2.0, een belangrijke update die overheidsinstellingen voorbereidt op een hoger niveau van informatiebeveiliging. Door de nadruk te leggen op internationale normen, zoals ISO 27002, zorgt de BIO 2.0 voor een betere aansluiting op internationale standaarden.

Organisaties kunnen zich nu al voorbereiden op de aankomende BIO 2.0 door de handreiking van de BIO 2.0 te gebruiken.

Ons advies? Volg bij de implementatie van een ISMS niet alleen de maatregelen uit BIO 2.0, maar omarm vooral de geest van de ISO/IEC 27001. BIO 2.0 legt de nadruk op risico gestuurd werken en het implementeren van beheersmaatregelen, zonder vaste Basisbeveiligingsniveaus (BBN). ISO/IEC 27001 biedt hierbij een bewezen methodiek die uitstekend aansluit op deze risico gebaseerde benadering.

Het opzetten van een ISMS volgens ISO/IEC 27001 biedt de benodigde structuur en continuïteit om effectief met beveiligingsrisico’s om te gaan. Je hoeft niet aan alle eisen van ISO/IEC 27001 te voldoen, maar maak gebruik van de processen en kaders die het biedt. Hoewel compliance met BIO 2.0 een belangrijk resultaat is, ligt de echte meerwaarde in het beheersen van risico’s en het voortdurend verbeteren van beveiligingsprocessen.

Bij Cuccibu staan we klaar om je te helpen bij het navigeren door de complexiteit van internationale normenkaders, de overgang naar BIO 2.0, het implementeren van een ISMS en best practices om je organisatie te beschermen.

Reduce Risk, Create Value!

Contact

 

 

Deel deze pagina! Kies je platform